Psalm 104

1.
Priest, minne zeele, priest met deep oontzag
minn HEARE en minn God, zoo groot in krach.
Vol skoone glaans en glorie zeent Oew’ kleare,
Iej dreangt et lech as maantel. Iej, de HEARE,
hebt as een kleed de heemel kluur’ egeewn,
geliek’ ne teante duur Oew’ haan’ eweewn.
Et waater dreg de hooge heemelzaale,
Hee Zelf kuemp op ne wolkenwaage daale.
2.
Hee geet vuurbiej op vluegeln van de weend,
Hee gef in storm en vuervlamn oons beskeed.
Want wear en weend goat as Zinn trouwe knechte
an Um vuuroet. Hee maakt de weald terechte;
den zal vuur eeweg stoan bliewn op zinn stea,
ook as nen vlood oawer de weald zal wean.
Dan mut et waater, al stroomt boargen oonder,
votvluchen vuur de stemme van Oewn doonder.
3.
Want op Oew woord monn alle golven zwiengn
en kon et waater neet mear vearder stiengn.
De boargen kùmm noar boawn en nog eawn laater
warn ook de daaln en deeptes vriej van waater.
De boargen zat Iej vaste op et laand,
Iej maakn ne greanze tusken zee en zaand.
Iej hebt et water wier terugg’ eweezen,
et meanske hef zonn vlood noojt mear te vreezen.
4.
Iej, God, Den oawer alle dinge waakt
hebt t waater van de vlood wier stille ‘maakt.
Iej doot ne welle waandeln langs de bueme,
tusken de boargen duur in friske strueme.
En alns wat leawt, de deers op t veald vol grùs,
de weelde eezels, dreenkt doar teengn de dùs.
De vuegel in de loch, boawn bos en bàkke,
zeent drok an t zingn tusken de greune tàkke.
5.
De heemel kan Gods goodhaejd aamper dreangn,
Hee dut de boargen glaanzen van de reangn.
Gods skeppingswoark maakt van de weald nen akker;
Zinn woord rùp al et grùs en grùejsel wakker.
De beeste op et veald wort neet vegàtn;
an t neareg meanske gef Hee brood te àtn.
De ùllie struemt, de wien gef volle beekers,
brood umm te àtn maakt t hatte stoark en zeeker.
6.
God Zelf hef in dit waaterrieke laand
de ceeders oet de Libanon eplaant.
Zee zoengt zik vol; de tùppe zitt vol nùste,
de vuegel en nen stork komt doar tot rùste.
Nen steenbok geet alleeneg langs ne weg
op hooge boargen, aakleg stael en rech.
Ne dasse doekt zik tusken rots en steender,
en hef van wear noch ongedeerte heender.
7.
Iej hebt de moane ‘maakt um snachs te skienn;
ze gef oons healder lech op vaste tiedn.
De zunne weet van hengoan as t tweedoonker
zik andeent met et eerste stearngefloonker.
Dan komt de deers in t duuster van de nach
oet bos en heed noar boetn en goat op jach.
De jonge leewn brullt t oet en zett de taane
in t vleajs dàt zee te àtn kriengt oet Gods haane.
8.
Voort hebt de deers, dee van de nach munn leawn,
biej t eerste lech zik vaejleg in-egreawn.
Smoarns goat de leu getrouw an t woark. An t eane
van n dag komt zee wier thoes, meu en tevreane.
Zoo heb Iej, HEARE, alns tot staand ebrach,
Oew’ wieshaejd skittert snachs en oawerdag.
Wee is op disse weald an Oe gelieke?
Alns wat God dut kù-j neet bevattn, zoo rieke.
9.
Wied is de zee, doar kuemp ginn eane an,
zee’s vol van deers, dàt wemmelt mer vedan,
van groot tot klean, tot in et deepste waater.
De skeepe voart vuurbiej van vroo tot laate.
Iej maakn nen leviathan en tamee
spùl Iej met disse slange van de zee.
Joa alns wat leawt wocht op Oe alle daage,
Iej geewt op tied de deers ne volle maage.
10.
Iej geewt ze àtn, zee gaddert t van de groond;
doo Iej Oew’ haane lùs dan hebt ze t good.
Goa-J van ze vot – en t doert mer eawn te lange –
dan fiddert zee van skrik en maakt zik bange.
En nem Iej ùer de oam en oasem of,
dan goat ze dood, vegoat ze wier tot stof.
Geet Oewen oam wier oawer t stof en weuste,
dan kuemp oons t leawn, ne nieje dag temeute.
11.
Gods glorie zal bestoan in alle eewn,
Ook mag Zin woark Um vùlle wille geewn.
De HEARE kik, de weald zut Zinn gezichte
en beewt en fiddert as in een gerichte.
Raakt Hee de boargen an, dan geet t doar boawn
an t rookn en kooldern as nen heeten oawn.
k Zol heel min leawn wal zingn willn tot Gods eare,
tot t lest’ an too nen psalm zingn vuur de HEARE.
12.
Loat, as Hee minn gedichen zal venemn,
de HEARE toch wal wille doarvan hebm.
Want ik zinn dag en nach in minn gedachen
slim wies met Um. Dan mag de viejaand lachen;
dee minne leu zeent slàch tot op et bot,
mer zee vedwient, Hee jag ze helleg vot.
Non is minn zeele stille met de HEARE
en breng ik, Hallelujah, Um de eare.

Luisterversie

Volgt nog

Toelichting

Deze psalm is voor alles een lofzang op de Schepper van hemel en aarde; daar zet de psalm mee in en sluit de psalm mee af:

Oew’ wieshaejd skittert snachs en oawerdag.
Wee is op disse weald an Oe gelieke?
Alns wat God dut kù-j neet bevattn, zoo rieke.

Helemaal op het eind komt toch nog even de vijand (de immer aanwezige vijand!) om de hoek kijken, maar “zee wort helleg vot ejag”.

Het was bijna een feest om deze psalm te berijmen vanwege de vele concrete beelden; dieren van alle soorten en maten, natuur in allerlei verschijningsvormen. Het Rijssens dialect, als praktische en concrete taal, leent zich uitstekend voor het vertolken van dit soort psalmen, temeer ook omdat je je vanwege de beschrijvingen van de dieren en hun natuurlijke habitat wat meer vrijheden kunt veroorloven en juist dan specifiek Rijssense zegwijzen kunt gebruiken zoals: “…de deers oet bos en heed…” en “…de boargen goat a t rookn en kooldern…”