Rijssense Psalmen

1.
Kom, loa-w met wille oonzen God,
de HEARE, priezen ieder bod.
Zingt psalmen, geewt Um alle eare.
Hee is nen Rots, ne vaste Stea;
biej Um mag t meanske veajleg wean,
Hee, oonzen Koonek, oonzen HEARE.
2.
De deeptste stean, de vearste laann;
Hee hoolt ze vaste in Zinn haan’,
Hee s hueger dan de staelste huegten.
Alns wat Hee met Zinn vingers raakt,
de groote zee; Hee hef t emaakt
en op Zinn Woord reup Hee et druege.
3.
Hee is zoo groot, wee kan bliewn stoan?
Loa-w vuur Um duur de kneene goan,
want Hee is God, onmuejneg hooge.
En toch mangt viej Zinn skùepe wean
en mét Um goan in stille vrea.
Hee hoolt oons op de weg in t ooge.
4.
Mer non: lustert toch noar oewn God
en heft oew’ heele hatte tot
Um op en weast toch neet doewnùereg
zoo as oew’ vaaders vrooger deern,
de rugge noar de HEARE keern,
neet lustern woln noar Zinne wùere.
5.
Zee keann min woarken, mer hebt toch
biej Meriba Miej neet ezoch,
zee woln neet lenger met Miej waandeln.
Ook Massa gaf ginn skoold, ginn skrik.
Noa veerteg lange joarn kùm Ik
dit volk inteegn in al ùer haandeln.
6.
Et eegnwies dwàln van disse leu
maakn Miej zoo aakleg en zoo meu,
zee hadn van God gin goo gedachte.
Zee hebt Miej roew et hatte ‘brùkn,
K hebb in Minn helleghaejd esprùkn:
Gin rùste mear vuur dit geslachte!

Volgt nog

In deze psalm lezen we in vers 10 (onberijmd, HSV): “Ik heb gewalgd van dit geslacht”. De uitdrukking walgen komen we vaker tegen in de psalmen, zoals in psalm 119 vers 158 en psalm 139 vers 21. In beide laatstgenoemde psalmen is het dichter zelf die walgt van het gedrag van vijanden; als mens tegenover mens. De Biebel in de Twentse Sproake gebruikt hier de term “spiejn” of “spiejen”. “Spiejn” betekent zowel spugen als overgeven, braken. Een sterke uitdrukking om afkeer van iets weer te geven. Zelf heb ik in de berijming van psalm 119 en psalm 139 ook de uitdrukking “spiejn” gebruikt.

In psalm 95 is het echter God Zelf die walgt van “dit geslacht”. Anne van der Meiden gebruikt hier niet de term “spiejn”, maar (in een alternatief dat hij aanreikt) het woord “ergerd” (…heb Ik Miej an dat geslacht ergerd…).  Ik kan me voorstellen dat, gelet op het karakter van het woord “spiejn”, het als niet passend ervaren wordt om dit God in de mond te leggen. Op zoek naar een alternatief vond ik het woord “aakleg”. Dit woord wordt gebruikt in de betekenis van misselijk, afkeer, afschuw. Het gaat om iets wat als weerzinwekkend beschouwd wordt. Het leek me passend om in de context van deze psalm dit woord te gebruiken in plaats van het woord  “spiejn”. Het gaat hier om het wegen van woorden en dan zit je al gauw in het gebied van het gevoelsmatige, het subjectieve.